"Enter"a basıp içeriğe geçin

Mentorluk: Mentor için faydaları…

img_0484Mentorluk programlarının başarısını etkileyen en önemli iki faktörden birisi mentorlerin bu süreçten ne fayda sağlayacaklarının farkında olmaları olarak karşımıza çıkıyor.

Nasıl yani diyebilirsiniz? Zaten mentor geri vermek, destek olmak ve sağladığı fayda sayesinde manevi tatmin duyan kişi değil mi? Bu ona yetmiyor mu…

Yetebilir tabii ama mentorluk sürecinin zorlandığı, tıkanma yaşadığı veya günlük zorlukların mentor veya mentiyi farklı önceliklere sürüklediği zamanlarda mentorun kendi kendine dürüst bir şekilde mentorluk sürecinden sağladığı faydaları dile getirmesi sürecin sağlıklı ilerlemesi için şart..

Bakın kitabımızdan bir alıntı:

6.2 Mentorlar için Faydaları:

 

Şöyle sıralanabilir:

  • Önemli tecrübeleri, deneyimleri ve yetenekleri dolayısıyla kurumsal itibar sahibi olmak
  • Başkalarının gelişimine katkı sağlarken kendi yeteneklerini geliştirmek
  • Kişisel farkındalığını geliştirmek
  • Mentorluk sayesinde başkalarından öğrenme ve kişisel gelişim imkanı elde etmek – mentorların genellikle menti kadar ve hatta ondan daha fazla öğrenme gerçekleştirdiği sıklıkla duyulmaktadır
  • Mentorluk, yetenek odaklı çalışma ve yeteneğin farkına varma imkanı sunar
  • Mentorluk oturumları, kurumsal problemlerin daha iyi kavranmasını ve bunlar hakkında geri bildirim alınmasını sağlar
  • Kendi gelişimleri hakkında derinlemesine düşünme fırsatı
  • İş memnuniyetinin artması
  • Profesyonel ve kişisel ağların güçlendirilmesi ve geliştirilmesi
  • Gelecek vaat eden yetenekleri tanıma

Bunlara ek olarak, mentorlar, kendi rollerinde daha güvenli hissettiklerini ve başka birinin başarısının bir parçası olmaktan memnuniyet duyduklarını da sıklıkla belirtiyorlar.

Mentorluk programları çoğunlukla şirketler tarafından çalışanlarının gelişimini sağlamak için oluşturulurlar. Ancak, mentorlar da bu programlardan önemli ölçüde faydalanırlar. Literatür ve uygulamalar mentor ve menti için gelişim imkanı sunan mentorluk programı ne kadar organize ise, programın katılımcısı bütün taraflar için o kadar iyi sonuçlar doğurduğunu göstermektedir.

Mentorlar, mentorluk programında mentinin bulunduğu noktadan durumlara ve problemlere baktıklarında, kendi deneyim ve fikirlerini dominant olmayan yapıcı bir tarzda sunduklarında, resmi otoriteleri ve güçleri olmayan durumlarda geri bildirim verdiklerinde, mentinin kurumsal kültürle alakalı gerçek deneyimlerini dinlediklerinde, mentinin isteklerini, tutkularını, hayal kırıklıklarını ve problemlerini dinleyerek ilgilendiklerinde yeni yetenekler edinirler.

Mentorun süreçten faydalandığı gelişim alanlarını açalım:

  1. Kişisel Gelişim
  2. Prrofesyonel becerilerin gelişimi
  3. Bilgiyi paylaşarak gelişme
  4. İlişki Ağının gelişimi
  5. Kariyer gelişimi
  6. Çevresel kültürü anlamada gelişim

6.2.1     Kişisel Gelişim

 

Bu süreç mentorlara, dinleme, gözlem yapma ve işe yarar sorular sorma yeteneklerini geliştirme; mentiyi domine etmeme, onun kendi çözümlerini geliştirmesini ve kendi yeteneklerini kullanmasını ihmal etmeme koşuluyla kendi örneklerini ve durumlar hakkında kendi yorumlarını sunma
imkanı verir. Mentorlar, başkalarının penceresinden bakabilmek gibi empati yeteneklerini geliştirebilirler. Yine, kendi ihtiyaçlarını bir kenara bırakıp mentinin ihtiyaçlarına yoğunlaşma konusunda da kendisini eğitebilir. Bu diğer insanlarla iletişim kurarken oldukça önemli bir yetenektir.

Sonuç olarak, mentorlar dinleme, kolaylaştırma ve yöneticilere koçluk yapma gibi yetenekler için kendilerini eğitebilir ve geliştirebilirler. Bu süreçte mentorlar, kuruluşun diğer kısımlarındaki veya diğer şirketlerdeki durumlar hakkında bir hayli bilgi sahibi olurlar ve bu durumları mentilerinin gözünden deneyimlemiş olurlar. Mentorlar, mentilerinin deneyimleri ve iş arkadaşları, iş süreçleri ve kurumsal kültür hakkındaki algıları üzerinden kuruluşu başka açılarla değerlendirme imkanı elde ederler. Bu durum mentorlara, kuruluşun işleyişi ile ilgili kendi teorilerini gözden geçirme ve kendi yargılarını değiştirerek kuruluşun gerçeklerine adapte etme olanağı verir.

Mentorluk Kişisel Gelişimi Nasıl Destekler?
KARİYER FONKSİYONLARI PSİKOLOJİK FONKSİYONLARI
Sponsorluk. Mentor, mentisinin normalde ulaşamayacağı imkanları ona olanaklı kılar. Rol modeli. Mentor, kurum içerisinde başarıyı destekleyen davranış, tutum ve değerlere sahip olmalıdır.
Geri bildirim. Mentor, öğretir ve geri bildirimde bulunur. Danışma. Mentor, mentisinin profesyonel zorluklarla başedebilmesi için ona destek olur.
Koruma. Mentor, mentisini destekler ve/veya onun için koruyucu görevi görür. Kabul etme ve onaylama. Mentor, mentisini destekler ve ona saygı gösterir.
Teşvik etme. Mentor, yeni düşünme ve hareket tarzları kazanması ve becerilerini ilerletmesi için mentisini teşvik eder. Arkadaşlık. Mentor, mentisi ile iş ilişkisinin ötesinde alakadar olur.
Görünürlük ve açıklık. Mentor, mentiyi üst yönetimin onu fark edebileceği rollere yönlendirir.
Kaynak: Kathy E. Kram, Mentoring at Work: Developmental Relationships in Organizational Life (New York: University Press of America, 1988).

 

6.2.2     Profesyonel Beceriler

 

Mentorlar da profesyonel anlamda mentorluk ilişkisinden istifade ederler. Mentorlar, kendi tecrübelerini ve profesyonel görevlerini nasıl icra ettiklerini anlatırlarken, kendi becerileri ile ilgili daha bilinçli hale gelirler. Bilinçsiz profesyonel beceriler, bilinçli hale gelirler ve böylece mentorlar, diğer başka bağlamlarda da kullanabilecekleri bu becerilerini aktarma konusunda kendilerini eğitmiş olurlar. Aynı zamanda mentorlar, mentileri dinleyerek, onların profesyonel görev ve problemlerini öğrenerek, kendi yetenekleri üzerinde yeni bakış açıları da edinirler. Profesyonel becerilerini kullanmaları için yeni fırsatlar ortaya çıkmış olur. Mentiler kendi profesyonel becerileri hakkında konuşurlarken, mentora da profesyonel becerilerini geliştirmesi için işine yarayacak olan bilgiyi sunmuş olurlar. Mentor ve mentisi, mentinin profesyonel problemleri üzerinde birlikte çalışıp, bunun üzerine yeni bakış açıları geliştirirlerken, mentor da doğal olarak bu profesyonel bakış açılarından istifade eder.

6.2.3     Bilgi Paylaşımı

 

Mentorlar, menti ile birlikte yaptığı çalışmanın sonucunda yeni bilgilere de ulaşır. Mentileri kendi deneyimleri ve görevleri hakkındaki açıklamalarını dinlemek, başka bağlamlarda işine yarayabilecek yeni bilgileri edinmesini sağlayacaktır. Mentorlar genellikle, mentilerinden yeni teoriler duyduklarında ve yeni bilgiler edindiklerinde, bunları detaylı bir şekilde öğrenebilmek için yeni profesyonel kitapları takip ederler.

İyi bir mentorluk ilişkisi, mentor ve mentinin birlikte çalışmasının sonucu olarak yeni bilgiler ortaya çıkarır. Mentor ve mentisi, mentinin durumunu ve görevlerini tartışarak, bilgi ve deneyim paylaşımı yaparak, birbirlerini aktif şekilde dinleyerek ve birbirlerinin anlayış ve bakış açılarını öğrenerek, iki tarafın da çıkarlarına hizmet eden ortak bir anlayış geliştirmenin yanı sıra yeni bilgiyi de üretmiş olurlar. Bu durum mentorluğun sinerjisi için de örnek oluşturur.

6.2.4     İlişki Ağı

 

Çoğu kuruluş resmi mentorluk programlarında atölye çalışmaları ve seminerlere yer vererek, mentorluk programının bütün katılımcılarının tanışmasını ve ilişki ağı oluşturmalarını sağlarlar. Bu şekilde ilişki ağı oluşturmak, mentorluk ve mentilik rolünde olanların deneyimlerini paylaşabilmeleri ve birbirlerinin gelişimlerini takip edebilmeleri boyutuyla mentorluk programının katma değerini arttırır. Bu aktiviteler mentorlar ve mentilerin kuruluş içinde kendileriyle aynı rolde olanlarla yeni ilişkiler kurmalarını sağlar. Bu ilişkiler, katılımcıların kendi kişisel kariyer gelişimleri için ve kuruluş içindeki diğer kişileri anlayabilmeleri için değerli olabilir. Bu şekilde rutin işlerini dahi daha kolay hale getirebilirler. Bu ilişkiler kuruluşun kendisi için de değer taşır, zira kültürel gelişmeyi ve ortak değerlerin oluşmasını sağlarlar ve bütün kuruluş içinde, çalışanlar arasında karşılıklı saygıyı çoğaltırlar.

Açık mentorluk programları, mentor ve mentileri tecrübelerini paylaşmaları ve ilişki ağları oluşturmaları için genellikle atölye çalışmaları ve seminerler düzenlerler. Profesyonel kuruluşların program katılımcılarını ilişki ağı geliştirmeleri için teşvik etmeleri bu bağlamda önemlidir. Bu durum, katılımcıların birbirleriyle tecrübelerini paylaşmalarına ve böylece mentor ve mentiler olarak kendi rollerini geliştirmelerine imkan sağladığı gibi, katılımcıların mentorluk programıyla ve kuruluş ile sıkı bağlar geliştirmelerini sağlayarak mentorluk programının olumlu etkilerini arttırır ve böylece kuruluşun çıkarlarına da hizmet etmiş olur.

6.2.5     Kariyer Gelişimi

 

Bu ilişkide mentorlar, iş gücü piyasasındaki genç ve/veya yeni kişilerin kariyer fırsatları bakımından yaşadıkları tecrübelerini, karşılaştıkları problem ve engelleri ve yeni bir işte kendileri için önemli olanın ne olduğunu öğrenirler. Kurum içinden olan veya dışarıdan gelen mentorlar, kariyerin diğer kişiler ve çoğunlukla da gençler tarafından nasıl algılandığını öğrenirler. Kurum içinden olan mentorlar, mentilerin kariyer yolunu nasıl algıladıklarını, kariyerleri için onları motive eden etkenleri ve mentilerin kuruluş hakkındaki görüşlerini öğrenirler. Özellikle kaliteli çalışanlara olan ihtiyacın yüksek olduğu günümüzde, bu özellikteki çalışanları şirkette tutabilmek için onların ilgisini çeken ve onları teşvik eden etkenleri bilmek çok önemlidir. Dışarıdan gelen mentorlar da kuruluş içindeki problemler hakkında bilgi sahibi olabilir ve bunları kendi kuruluşları ile karşılaştırabilirler.

Yeni nesillerin meslekleri ve kariyer yapmayı nasıl değerlendirdiklerini, onların motivasyonlarını ve becerilerini bilmek mentorlar için öğretici bir değer taşır. Bu aynı zaman mentorların, yeni kişiler için kuruluşta alan açılmasının önemini kavramalarına yardımcı olur ve kuruluş için farklı nesilleri bir araya getirmiş olmakla ortaya çıkan olağanüstü öğrenme ve gelişme potansiyelini görmelerini sağlar.

Mentorlar da kendi kariyerleri hakkında ve kendileriyle alakalı gelecekte olmasını istedikleri şeyler hakkında düşünürler. Bir mentor ne kadar süre çalışmayı düşünebilir? Mentor emekli olana kadar aynı meslekte ve/veya şirkette kalmayı düşünüyor mu? Ne kadar yoğun bir çalışma temposu istiyor olabilir? Bazı yöneticiler gibi haftada 60-80 saat mi çalışmalılar? Mentor yaptığı işte nasıl bir anlam bulmaktadır? Yaptığı işin toplumsal etkisini nasıl değerlendirmektedir? Kendi başarı tanımı zaman içinde nasıl değişmiştir? Birikim yapmak ve kendi kariyerleri hakkında tasarruflarda bulunmak mentor için oldukça değerlidir. Mentilerinin meslekleri ve kariyerleri hakkındaki örnekleri dinlemek ve onların tutkularını öğrenmek, mentorun da kendi kariyerini masaya yatırması konusunda ona ilham kaynağı olur.

6.2.6     Kültürel Anlayış

 

Mentor, mentileri ile birlikte çalışarak kurumsal kültür hakkında yeni bilgiler edinebilir ve kurumsal politikalarının kuruluş içinde nasıl değişime uğradığı konusunda yeni bakış açıları geliştirebilir. Bu durum kurum içinden olan ve dışarıdan gelen mentorlar için de geçerlidir. Kurum içinden olan mentorlar, mentinin durum hakkındaki algılarını öğrenerek kendi kuruluşları ile ilgili yeni bakış açıları geliştirebilirler. Örneğin, şirket içinde mentorun farkedemediği yeni bir alt kültür veya yeni gayriresmi güç yapısı ortaya çıkmış olabilir. Bu durumda mentorlar yeni bakış açılarından istifade ederek kuruluş içerisindeki avantajlarını arttırabilirler. Dışarıdan gelen mentorlar de genel olarak kültür ve değerler hakkında bakış açıları elde edebilir ve kurum içinden bir mentorun alışmışlığın ve “körleşmenin” sonucu olarak “saçma” değerlendirebileceği soruları mentiye yöneltebilir. Dışarıdan gelen mentorlar bu şekilde kendi kuruluşlarınınkinden farklı bir kültüre dair bakış açısı sahibi olurlar. Böylece kurumsal kültür ve değerleri birleştirip bir perspektif oluşturabilir ve bunun ışığında kendi şirketleri için yeni fikirler üretebilirler.

 

Bu yazı yorumlara kapalı, ama trackback'ler ve pingback'ler açık.