……….. MENTORLUK Projesi ETİK KURALLAR
Giriş
Yönderlik ve Koçluk Derneği (EMCC Türkiye), en iyi iş uygulamasını teşvik etmek ve koçluk/yönderlik ilişkisinin, hangi biçimde olursa olsun, olası en yüksek standartlarda sürdürülmesini sağlamak, bu sayede koçluk/yönderlik ortamının en iyi öğrenim ve gelişim fırsatı sunması amacıyla kurulmuştur.
Avrupa Koçluk ve Mentorluk Konseyi (EMCC) ile benzer vizyon ve misyon çerçevesinde çalışmalarını şekillendiren EMCC Türkiye ülkemizde de koçluk mesleği ile mentorluk uygulamalarının arzu edilen en üst standarda ulaşmasını hedeflemektedir.
Mentorluk programlarının ana etik kurallarını oluşturmak amacı ile hazırlanmış olan bu dökümanda belirtilen kurallar EMCC Etik Kurallar çerçevesine uygun olarak şekillenmiştir.
Terminoloji
Bu dökümanda “yönderlik” ve “mentorluk” aynı anlamı ifade edecek şekilde kullanılmıştır.
“Koçluk” ve “yönderlik” terimleri, hem çalışma ortamında hem de dışarıda, gerçekleşebilecek her tür koçluk veya yönderliği tanımlamada kullanılır. EMCC, birçok farklı tür koçluğun/yönderliğin gerçekleşeceğinin ve daha ayrıntılı standartlar oluşturulduğunda bunların tanımlanması gerekeceğinin farkındadır.
“Danışan” terimi bir koçun/yönderin hizmetinden yararlanan herkesi ifade eder.
“Danışan” terimi yerine, koçluk/yönderlik ilişkisindeki tarafların daha kullanışlı gördükleri “menti”, “öğrenci”, “ortak”, “koçluk hizmeti alan” veya “yönderlik hizmeti alan” türü terimlerle değiştirilebilir.
Bu Kurallar’da koçluk/yönderlik hizmetinden faydalanan organizasyonu belirtmek için “sponsor” terimini kullanılmıştır.
“Mentor” EMCC Etik Kurallarında yer alan “Koç/yönder” ifadesi ile aynı şekilde kullanılmıştır.
“Süpervizyon” terimi koçun/yönderin çalışmasının uygun bir yöntem ile bu konuda ehlil bir başka koç/yönder tarafından supervize edildiği süreci tarif eder. Terminolojinin aynı olmasının yanında bu süreç psikoterapi ve danışmanlık gibi mesleklerin izlediği süreçten birçok yönden farklı olabilir.
Genel Prensipler ve Kurallar
- Mentor ve menti tüm insanların bir haysiyeti olduğunu kabul eder. Çeşitliliğe saygı gösterecek ve fırsat eşitliğini teşvik edecek şekilde davranır.
- Mentiye olası en iyi desteği sağlamak ve mentiye veya sponsora hiçbir zarar vermeyecek şekilde hareket etmek mentorun birincil sorumluluğudur.
- Mentor ve menti haysiyetli ve özerk bir konumda, aynı zamanda kişisel sorumluluklarının farkında olarak çalışmayı taahhüt ederler.
Etik Davranış Kuralları:
1) Yetkinlik
- Mentor deneyim ve bilgi düzeyinin danışanın ihtiyacını karşılamada yeterli olduğundan emin olur.
- Mentor becerilerinin işbu Etik Kurallar’a ve sonrasında üretilebilecek her tür standarda göre faaliyet göstermesine olanak tanıdığından emin olur.
- Mentor ve menti ilgili mentorluk temel eğitimi almıştır.
- Mentor arzu etmesi durumunda yetkinliğini ve mentorluk sürecini birlikte değerlendirebileceği bir süpervizör ile çalışmaya hazırdır. EMCC Türkiye yönetimi böyle bir talep gelmesi durumunda uygun bir süpervizör atayacaktır.
2) Bağlam
- Mentor ve menti bu mentorluk sürecinin birlikte bir gelişme ve öğrenme süreci olduğunun farkındadır.
- Mentor bilgi ve becerisini mentinin kendi gelişimi hizmeti sunacaktır.
- Menti mentorluk ilişkisine ve süreçlerine açıktır.
- Mentor mentinin ve sponsorun beklentilerinin anlaşıldığından ve onların kendilerinin de bu beklentilerin nasıl karşılanacağını anladıklarından emin olur.
3) Sınır Yönetimi
- Mentor her zaman kendi yetkiliğinin sınırları içerisinde faaliyet gösterir, bu yetkinliğin aşılma potansiyeli bulunduğu, danışanı daha deneyimli bir koça/yöndere yöneltmenin veya danışana psikolojik danışman, psikoterapist veya ticari/mali danışman gibi başka bir meslek erbabından yardım almasına destek olmanın gerektiği durumları tanır.
- Mentor, mentorluk ilişkisi yoluyla oluşabilecek potansiyel ticari veya duygusal çıkar çatışmalarının farkındadır ve bunları danışan veya sponsora zarar vermemelerini sağlamak için ivedilikle ve etkili bir şekilde halleder.
4) Doğruluk ve gizlilik
- Mentor ve menti gizlilik düzeyini, uygun ve ilişkinin başında mutabık kalındığı şekilde tamamıyla muhafaza eder.
- Mentor, bilgi saklandığında danışana veya başkalarına ciddi tehdit oluşturacağını gösteren ikna edici delil bulunduğuna inanmadıkça, yalnızca menti ve (varsa) sponsorla üzerinde açıkça mutabık olunan bilgileri açıklar.
- Mentor yürürlükteki kanun çerçevesinde hareket eder ve sahtekar, yasadışı, profesyonelliğe yakışmayan ve ayrımcı bir eylemi özendirmez, bu eyleme destek olmaz veya bu eylem için başkalarıyla işbirliği yapmaz.
5) Profesyonellik
- Mentor danışanın, mentorluk ilişkisinin gündemi çerçevesinde tanımlanmış öğrenim ve gelişim ihtiyaçlarına yanıt verir.
- Mentor mali, cinsel vb. hususlar dahil, mentiyi hiçbir şekilde istismar etmez.
- Menti, mentorluk çalışması sınırları içinde tanımlanmamış başka hiçbir maddi ve manevi beklenti ile mentora yaklaşmaz. Menti de mentoru maddi, cinsel vesaire, hiç bir şekilde istismar etmez.
- Mentor, mentorluk süresinin menti ve sponsorun ihtiyacı olan süreyi aşmadığından emin olur.
- Mentor ve menti etik kurallar çerçevesinde sorumluluklarının, mentorluk ilişkisi sonrasında da devam ettiğini anlar. Bunlara aşağıdakiler dahildir:
- Karşılıklı olarak ve sponsorlarla ilgili tüm bilgilerin mutabık olunan gizliliğini muhafaza etme.
- İlişkilerin her tür istismarından kaçınma.
- Mutabık olunan takiplerin sağlanması.
- İlgili tüm kayıt ve verilerin emniyetli ve güvenli şekilde muhafazası.
Kurallar’ın İhlalleri
Bir mentor veya menti veya sponsor, bir EMCC üyesinin veya sözkonusu ………………….. mentorluk programında yer alan mentor ve mentilerin Etik Kurallar’ı ihlal edecek şekilde davrandığına inanırsa, öncelikle bu meseleden söz konusu bireye bahsetmeli ve kendisi ile konuyu halletmeye çalışmalıdır. Çözüm bulunamaması durumunda konu mentorluk projesi yöneticisi ve … iletilmelidir.